دعاهای محبوبدعاهای محبوب، دعاهایی است که مورد پسند اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) بوده و نعمتهای بزرگ و ارزشمند باشد. در واقع روش معصومین (علیهم‌السّلام) را در دعا کردن داشته باشد. ۱ - مقدمهانسان در همه امور محتاج خداوند است و برای برآورده شدن حاجت نباید متکی به وسایل و وسایط عادی و ظاهری باشد. هر چه هست از خداست، هر چند خداوند نعمتهای خود را با واسطه به بندگان می‌رساند. در حدیث قدسی آمده است: خداوند به موسی فرمود: هر چه را که احتیاج داری از من بخواه حتی علف گوسفند و نمک طعامت را. امّا بهتر است وقتی بنده محتاج در مقابل خداوندی بی‌نیاز می‌ایستد و از او درخواست می‌کند، نعمتهای بزرگ و ارزشمند بخواهد چرا که برای خداوند، اعطای نعمت هیچ زحمتی ندارد و کوچک و بزرگ آن نزد خداوند مساوی است. ۲ - چند روش دعا کردندر اینجا با توجه به روش معصومین (علیهم‌السّلام) به چند نمونه اشاره می‌کنیم: ۲.۱ - دعا برای والدینپدر و مادر واسطه به وجود آمدن انسان هستند و همچنین بیشترین زحمات هر شخصی برعهده والدین اوست، لذا در اسلام احترام و نیکی به آنها بسیار مورد تاکید قرار گرفته است، چنان‌که در آیات مختلف قرآن، بعد از امر به عبادت خدا و شریک قرار ندادن برای او، امر به احسان به والدین شده است. و از آنجا که انسان هر چه به والدین خود خدمت کند، از عهده سپاس از زحمات آنان بر نمی‌آید، یکی از راه‌های جبران زحمات، دعای خیر در حق آنان است. چنان‌که حضرت ابراهیم و نوح (علیهم‌السّلام) ـ برای والدین خود طلب مغفرت می‌کنند. و امام سجاد (علیه‌السّلام) در صحیفه سجادیه دعایی مخصوص در حق والدین دارد. ۲.۲ - طلب خیر برای دیگرانپیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌فرمایند: وقتی دعا می‌کنید برای عموم مردم دعا کنید که باعث اجابت دعاست. خداوند نه از برآوردن حاجات ناتوان است و نه در اعطای آن بخل می‌ورزد: پس اگر کسی برای دیگران خیر بخواهد، خداوند به خاطر خیرخواهی او برای دیگران، حاجت او را برآورده می‌کند. ۲.۳ - داشتن فرزند صالحیکی از سعادت‌های هر پدر و مادری، داشتن فرزند صالح است که باعث سربلندی آنان در دنیا و آخرت می‌شود، به همین سبب ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) از خداوند درخواست فرزند صالح و مؤمن می‌کردند. حضرت زکریا (علیه‌السّلام) از خداوند طلب فرزند پاک و طیب می‌کند. حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) بعد از حمد و ستایش خدا، برای داشتن فرزند، از خداوند می‌خواهد فرزندانش را از نمازگزاران قرار دهد. ۲.۴ - سلامتی و ظهور امام زمانوقتی امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ظهور کند، هرگونه ظلمی برچیده می‌شود، و عدل سراسر زمین را فرا می‌گیرد، عقلها کامل می‌شود و هیچ کس به دنبال گناه نمی‌رود، برکت بر بندگان به سبب اعمال خیر و گناه نکردن نازل می‌شود و فقر ریشه‌کن می‌گردد و حتی مردم برای انجام عمل خیر به دنبال فقیر می‌گردند، ولی کسی را نمی‌یابند. چه آرزویی بزرگتر از زندگی کردن در چنین اجتماعی که سعادت دنیا و آخرت همه در آن است و چه سعادتی بالاتر از اینکه انسان در حکومت امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) زندگی کند. لذا دعا برای سلامتی و تعجیل در ظهورشان از بزرگترین دعاهاست که حقیقتاً خواسته قلبی همه شیعیان است. به سبب عظمت حکومت دل جهانی آن حضرت، حتی ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) نیز برای سلامتی و ظهور ایشان دعا می‌کردند. امام رضا (علیه‌السّلام) برای سلامتی حضرت صاحب‌الامر دعایی را می‌خواندند و به مردم نیز سفارش می‌کردند، برای سلامتی آن حضرت دائماً این دعا را بخوانند. و امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) در عصر غیبت صغری در نامه‌ای به یکی از اصحاب خود می‌فرمایند: برای تعجیل در فرج بسیار دعا کنید چرا که آن فرج خود شما خواهد بود. ۲.۵ - بهترین بنده بودنکمال هر انسان در بندگی خداوند است. چنان‌که در قرآن کریم آمده است: ما جن و انس را فقط برای عبادت و بندگی خود آفریدیم از آنجا که رسیدن به کمال بندگی مستلزم ترک هواها و خواهش‌های نفسانی است، لذا در راه رسیدن به آن باید از خداوند درخواست کمک و یاری کرد. چنان‌که امام سجاد (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: خدایا مرا به کاملترین درجه ایمان برسان. و حضرت علی (علیه‌السّلام) در دعای کمیل می‌فرماید: خدایا مرا از بهترین بندگان خود قرار ده. ۲.۶ - حفظ اسلاماسلام ناب از بزرگترین نعمتهای الهی است که به بشر ارزانی شده است. دینی است جامع برای تمام ابعاد زندگی انسان، هم راه‌کارهای خوشبختی انسان در دنیا را بیان می‌کند، و هم برنامه‌های سعادت در آخرت را، عمل به دستورات آن هم آرامش روانی فرد را تامین می‌کند و هم باعث آسایش و امنیت اجتماع می‌شود. ارزش این نعمت الهی به حدی است که برای پایدار ماندن آن هزاران و بلکه میلیونها نفر جان خود را از دست داده‌اند و معصومین (علیهم‌السّلام) به عنوان بزرگترین افراد بشریت، به خاطر بقای اسلام خون‌شان بر زمین ریخته شده است. لذا دعا برای حفظ این مکتب الهی از مهمترین وظایف هر مسلمان است. ۲.۷ - عافیت و عاقبت به خیریاز بزرگترین نعمتهای الهی سلامتی و عافیت است: سلامتی دین و بدن، دنیا و آخرت. هر چند خداوند بدون درخواست به بندگان خود سلامتی می‌دهد امّا باید با دعا کردن هم عافیت دین و آخرت خود را بخواهد و هم باعث بقای آن تا آخر عمر باشند، تا مبادا در طول زندگی این عافیت از بین برود و عاقبت انسان با بی‌دینی و ذلت دنیا و آخرت همراه باشد. امام سجاد (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: خدایا طعم عافیت را تا آخر عمر به من بچشان. و در دعایی که به دعای عافیت و شکر معروف است، می‌فرمایند: خدایا بین من و عافیت در دنیا و آخرت جدایی مینداز. ۲.۸ - طلب توبه و محو آثارگناهمعصیت علاوه بر عذاب اخروی، آثار سوئی نیز در همین دنیا دارد که باعث می‌شود انسان هر چه بیشتر از معنویات دور باشد و توفیق اطاعت از او سلب شود. برای همین درخواست از بین رفتن آثار گناهان گذشته بر توفیق عبادت بیشتر در آینده، از دعاهای پر اهمیت است. امام سجاد (علیه‌السّلام) در دعایی آموزنده برای شیعیان، می‌فرمایند: «خدایا، مرا از پلیدیهای گذشته پاک کن و آثار سوء آنها را نیز از بین ببر.» ۲.۹ - طلب رزق حلالقرآن کریم در موارد متعددی امر به خوردن روزی حلال کرده است. در آیه ۱۶۸ سوره بقره می‌فرماید: یا ایها الناس کلوا فی الارض حلالاً طیبا و لاتتبعوا خطوات الشیطان انّه لکم عدوٌّ مبین تاکید قرآن به این دلیل است که غذای جسم در نفس و روح انسان تاثیر مستقیم دارد، لذا ائمه معصومین در موارد بسیاری از خداوند درخواست رزق حلال و طیب می‌کردند، چنان‌که امام باقر (علیه‌السّلام) در دعای سمات می‌فرمایند: «خدایا، روزی حلالت را بر من زیاد کن». و امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «خدایا، بر من و خانواده‌ام از برکت آسمانها و زمین روزی پاک و حلال فراوان نازل کن تا به واسطه آن از بندگانت بی‌نیاز شوم.» ۲.۱۰ - طلب عدمخداوند در قرآن کریم به پیامبر خود امر به دعا می‌کند و می‌فرماید: «بگو؛ پروردگارا علم مرا زیاد کن.» و حضرت سجاد (علیه‌السّلام) هر شب در ضمن دعاهای خود می‌فرمودند: «خداوندا به من عقل کامل، قلب پاک و علم فراوان عطا فرما.» در پایان اشاره به این نکته لازم است که با توجه به توصیه‌ها و سنت معصومین (علیهم‌السّلام)، بر حسب فقر و نیاز ما به خداوند متعال در تمام امور مادی و معنوی، کلی و جزئی و در تمامی لحظات، تمامی نیازها و حاجاتمان را از حق‌تعالی بخواهیم و بس، و در این صورت است که زندگی ما نورانی و متبرک و الهی می‌گردد. در این راستا با توجه به اختصار نوشتار، به مواردی از این دعاها اشاره شد. «اللهم وفقنا لما تحب و ترضی». ۳ - پانویس۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «از خدا چه بخواهیم»، تاریخ بازیابی ۹۶/۳/۷. رده‌های این صفحه : مقالات اندیشه قم
|